بررسی نقش ژن های laea, vea و aflr در تعیین ویژگیهای مورفولوژیک و تولید سیکلوپیازونیک اسید در آسپرژیلوس فلاووس

سیکلوپیازونیک اسید از نظر ساختمانی یک اندول تترامیک اسید سمی است که توسط گونه های قارچی مختلف از جنس های پنی سیلیوم و آسپرژیلوس تولید میگردد. در تحقیق حاضر نقش ژنهای vea، laeaو aflr در تعیین ویژگیهای مورفولوژیک و تولید سیکلوپیازونیک اسید در ایزوله های آسپرژیلوس فلاووس جداسازی شده از نمونه های خاک مزارع پسته بررسی گردید. ایزوله های آسپرژیلوس فلاووس با استفاده از محیط های کشت اختصاصی نظیر آسپرژیلوس فلاووس-پارازیتیکوس آگار و بوسیله تلفیقی از ویژگیهای مورفولوژیک و الگوی تولید مایکوتوکسین مورد تایید قرار گرفتند. ایزوله ها بوسیله روش tip culture در محیط کشت عصاره مخمر- سوکروز در دمای 28 درجه سانتیگراد بمدت 4 روز کشت داده شدند و حضور سیکلوپیازونیک اسید بصورت لکه های مرئی ارغوانی- بنفش پس از اسپری کردن پلیت کروماتوگرافی لایه نازک (tlc) با معرف ارلیش تایید گردید. مقادیر سیکلوپیازونیک اسید و آفلاتوکسین تولید شده توسط ایزوله ها با استفاده از روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا) hplc( اندازه گیری شد. میزان بیان ژنهای vea، laeaو aflr در 4 ایزوله شامل مولد سیکلوپیازونیک اسید و آفلاتوکسین، مولد سیکلوپیازونیک اسید و غیر مولد آفلاتوکسین، غیر مولد سیکلوپیازونیک اسید و مولد آفلاتوکسین و غیر مولد سموم مذکور توسط روش pcr time real بر روی rna ژنومی و با استفاده از پرایمرهای اختصاصی هر ژن بررسی شد. بر اساس نتایج بدست آمده، در مجموع 60/56 درصد از ایزوله های آسپرژیلوس فلاووس قادر به تولید همزمان سیکلوپیازونیک اسید و آفلاتوکسین b1و 09/15 درصد غیر مولد سیکلوپیازونیک اسید و آفلاتوکسین b1بودند. 77/3 درصد و 52/24 درصد ایزوله ها به ترتیب قادر به تولید سیکلو پیازونیک اسید و آفلاتوکسین b1به تنهایی بودند. بالاترین میزان غلظت سیکلوپیازونیک اسید و آفلاتوکسین b1 تولید شده توسط 53 ایزوله آسپرژیلوس فلاووس مورد بررسی به ترتیب برابر 85/403 و 28/7446 میکروگرم در گرم وزن خشک قارچ تعیین گردید. نتایج حاصل از بررسی توام تولید سیکلو پیازونیک اسید، آفلاتوکسین b1 و اسکلروتیا در ایزوله های مورد مطالعه نشان داد که 40/43 درصد از ایزوله های آسپرژیلوس فلاووس مولد سیکلوپیازونیک اسید، آفلاتوکسین b1 و اسکلروتیا بودند (گروه i) و 21/13 درصد از آنها در حالیکه سیکلوپیازونیک اسید و آفلاتوکسین b1را تولید می کردند قادر به تولید اسکلروتیا نبودند (گروه ii). میزان 43/9 درصد از ایزوله ها منحصرا مولد آفلاتوکسین b1 و اسکلروتیا (گروه iv) و 09/15 درصد منحصرا مولد آفلاتوکسین (گروهvi ) بودند. تولید تنها سیکلو پیازونیک اسید و اسکلروتیا در 77/3 درصد ایزوله ها (گروه vii) گزارش گردید و هیچیک از ایزوله های غیرمولد سموم سیکلوپیازونیک اسید و آفلاتوکسین b1که شامل 09/15 درصد موارد بودند اسکلروتیا تولید نکردند (گروه viii). هیچ ایزوله منحصرا مولد سیکلوپیازونیک اسید (گروه iii) و یا اسکلروتیا (گروه v) گزارش نگردید. آنالیز آماری نتایج به دست آمده در رابطه با تولید سیکلوپیازونیک اسید و آفلاتوکسین b1 با استفاده از روش آنالیز واریانس یک طرفه (anova) نشان داد که تفاوت تولید سموم مذکور در میان ایزوله های آسپرژیلوس فلاووس مورد مطالعه در برخی موارد در سطح کمتر از 05/0 معنی دار بود که خود نشان دهنده تنوع ژنتیکی ایزوله های مذکور از نظر تولید سم میباشد. نتایج بدست آمده از آنالیز بیان ژن های vea، laea و aflr در ایزوله های مولد و غیر مولد سم آسپرژیلوس فلاووس نشان داد که هیچگونه ارتباط معنی داری بین فعالیت ژنهای مذکور و تولید سیکلوپیازونیک اسید و اسکلروتیا وجود ندارد. با توجه به نتایج بدست آمده در تحقیق حاضر، ایزوله های مولد سیکلوپیازونیک اسید و آفلاتوکسین جداسازی شده از خاک بعنوان یک تهدید بالقوه بهداشت عمومی مطرح میباشند. نهایتا، بررسی تعداد بیشتری از استرین های مولد و غیر مولد سم از منابع محیطی مختلف جهت تایید دقیق نقش ژن های مذکور و سایر ژنهای مسیر بیوسنتزی آفلاتوکسین و سیکلوپیازونیک اسید در تعیین ویژگیهای مورفولوژیک و الگوی تولید مایکوتوکسین جمعیت های آسپرژیلوس فلاووس توصیه میگردد. واژه های کلیدی: آسپرژیلوس فلاووس، سیکلوپیازونیک اسید ،آفلاتوکسین ،اسکلروتیا، vea، aeal، aflr